NGƯỜI THAM GIA TỐ TỤNG

1. NGƯỜI BỊ TẠM GIỮ

a. Kh¸i niÖm: lµ ng­êi bÞ b¾t trong tr­êng hîp khÈn cÊp, ph¹m téi qu¶ tang, ng­êi bÞ b¾t theo quyÕt ®Þnh truy n· hoÆc ng­êi ph¹m téi tù thó, ®Çu thó vµ ®èi víi hä ®· cã quyÕt ®Þnh t¹m gi÷

b. QuyÒn:

- §­îc biÕt lý do m×nh bÞ t¹m gi÷; ®­îc nghe ®äc biªn b¶n b¾t ng­êi vµ ghi ý kiÕn kh«ng ®ång ý cña m×nh vµo biªn b¶n vµ ký x¸c nhËn

- §­îc gi¶i thÝch quyÒn vµ nghÜa vô

- Tr×nh bµy lêi khai

- Tù bµo ch÷a hoÆc nhê ng­êi kh¸c bµo ch÷a

- §­a ra tµi liÖu, ®å vËt, yªu cÇu

- KhiÕu n¹i vÒ viÖc t¹m gi÷, quyÕt ®Þnh, hµnh vi tè tông cña c¬ quan ng­êi cã thÈm quyÒn tiÕn hµnh tè tông

c. NghÜa vô: thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ t¹m gi÷ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt

2. BỊ CAN

a. Kh¸i niÖm: lµ ng­êi ®· bÞ khëi tè vÒ h×nh sù vµ tham gia tè tông tõ khi cã quyÕt ®Þnh khëi tè bÞ can ®èi víi hä.

- BÞ can tham gia vµo giai ®o¹n ®iÒu tra, truy tè vµ 1 phÇn giai ®o¹n xÐt xö s¬ thÈm.

- T­ c¸ch tè tông cña bÞ can sÏ chÊm døt khi C¬ quan ®iÒu tra ®×nh chØ ®iÒu tra; VKS ®×nh chØ vô ¸n; Toµ ¸n ®×nh chØ vô ¸n (trong giai ®o¹n chuÈn bÞ xÐt xö) ®èi víi bÞ can; hoÆc Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh ®­a vô ¸n ra xÐt xö.

b. QuyÒn

- §­îc biÕt m×nh bÞ khëi tè vÒ téi g×

- §­îc gi¶i thÝch quyÒn vµ nghÜa vô

- Tr×nh bµy lêi khai

- §­a ra tµi liÖu, ®å vËt, yªu cÇu

- §Ò nghÞ thay ®æi ng­êi tiÕn hµnh tè tông, ng­êi gi¸m ®Þnh, ng­êi phiªn dÞch

- Tù bµo ch÷a hoÆc nhê ng­êi kh¸c bµo ch÷a

- §­îc nhËn quyÕt ®Þnh khëi tè; quyÕt ®Þnh ¸p dông, thay ®æi hoÆc huû bá biÖn ph¸p ng¨n chÆn; quyÕt ®Þnh ®×nh chØ, t¹m ®×nh chØ ®iÒu tra, quyÕt ®Þnh ®×nh chØ, t¹m ®×nh chØ vô ¸n; b¶n c¸o tr¹ng, quyÕt ®Þnh truy tè; c¸c quyÕt ®Þnh tè tông kh¸c theo quy ®Þnh cña luËt tè tông h×nh sù

- KhiÕu n¹i quyÕt ®Þnh, hµnh vi tè tông cña c¬ quan; ng­êi cã thÈm quyÒn tiÕn hµnh tè tông

c. NghÜa vô: bÞ can ph¶i cã mÆt theo giÊy triÖu tËp cña C¬ quan ®iÒu tra, ViÖn kiÓm s¸t; nÕu v¾ng mÆt kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng th× cã thÓ bÞ ¸p gi¶i, nÕu bá trèn th× bÞ truy n·.

3. BỊ CÁO

a. Kh¸i niÖm: lµ ng­êi bÞ Toµ ¸n quyÕt ®Þnh ®­a ra xÐt xö

- BÞ c¸o tham gia tè tông tõ khi cã quyÕt ®Þnh ®­a vô ¸n ra xÐt xö ®Õn khi b¶n ¸n hoÆc quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n cã hiÖu lùc ph¸p luËt

b. QuyÒn

- §­îc nhËn quyÕt ®Þnh ®­a vô ¸n ra xÐt xö; quyÕt ®Þnh ¸p dông, thay ®æi hoÆc huû bá biÖn ph¸p ng¨n chÆn; quyÕt ®Þnh ®×nh chØ vô ¸n; b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña toµ; c¸c quyÕt ®Þnh tè tông kh¸c theo quy ®Þnh cña Bé luËt Tè tông H×nh sù

- Tham gia phiªn toµ

- §­îc gi¶i thÝch quyÒn vµ nghÜa vô

- §­a ra tµi liÖu, ®å vËt, yªu cÇu

- §Ò nghÞ thay ®æi ng­êi tiÕn hµnh tè tông, ng­êi gi¸m ®Þnh, ng­êi phiªn dÞch

- Tù bµo ch÷a hoÆc nhê ng­êi kh¸c bµo ch÷a

- Tr×nh bµy ý kiÕn, tranh luËn t¹i phiªn toµ

- Nãi lêi sau cïng tr­íc khi nghÞ ¸n

- Kh¸ng c¸o b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n

- KhiÕu n¹i quyÕt ®Þnh, hµnh vi tè tông cña c¬ quan; ng­êi cã thÈm quyÒn tiÕn hµnh tè tông

c. NghÜa vô: bÞ can ph¶i cã mÆt theo giÊy triÖu tËp cña Toµ ¸n; nÕu v¾ng mÆt kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng th× cã thÓ bÞ ¸p gi¶i, nÕu bá trèn th× bÞ truy n·.

4. NGƯỜI BỊ HẠI

a. Kh¸i niÖm: lµ ng­êi bÞ thiÖt h¹i vÒ thÓ chÊt, tinh thÇn, tµi s¶n do téi ph¹m g©y ra

- Ng­êi bÞ h¹i chØ lµ c«ng d©n; ph¸p nh©n hay tæ chøc x· héi kh«ng ®­îc coi lµ ng­êi bÞ h¹i

- Ng­êi bÞ thiÖt h¹i vÒ thÓ chÊt, tinh thÇn, tµi s¶n do téi ph¹m g©y ra chØ trë thµnh ng­êi bÞ h¹i trong Tè tông H×nh sù khi hä ®­îc c¬ quan cã thÈm quyÒn c«ng nhËn lµ ng­êi bÞ h¹i th«ng qua hµnh vi triÖu tËp hä ®Õn khai b¸o víi t­ c¸ch lµ ng­êi bÞ h¹i

b. QuyÒn

- §­a ra tµi liÖu, ®å vËt, yªu cÇu

- §­îc th«ng b¸o vÒ kÕt qu¶ ®iÒu tra

- §Ò nghÞ thay ®æi ng­êi tiÕn hµnh tè tông, ng­êi gi¸m ®Þnh, ng­êi phiªn dÞch

- §Ò nghÞ møc båi th­êng vµ c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o båi th­êng

- Tham gia phiªn toµ; tr×nh bµy ý kiÕn, tranh luËn t¹i phiªn toµ ®Ó b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh

- KhiÕu n¹i quyÕt ®Þnh, hµnh vi tè tông cña c¬ quan, ng­êi cã thÈm quyÒn tiÕn hµnh tè tông

- Kh¸ng c¸o b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n vÒ phÇn båi th­êng còng nh­ h×nh ph¹t ®èi víi c¸c bÞ c¸o

- Trong tr­êng hîp vô ¸n ®­îc khëi tè theo yªu cÇu cña ng­êi bÞ h¹i th× ng­êi bÞ h¹i hoÆc ng­êi ®¹i diÖn hîp ph¸p cña hä tr×nh bµy lêi buéc téi t¹i phiªn toµ  

c. NghÜa vô:

- Ph¶i cã mÆt theo giÊy triÖu tËp cña c¬ quan ®iÒu tra, ViÖn kiÓm s¸t, Toµ ¸n

- Ph¶i cã nghÜa vô khai b¸o, cung cÊp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt gióp cho viÖc lµm s¸ng tá sù thËt vô ¸n

5. NGUYÊN ĐƠN DÂN SỰ

a. Kh¸i niÖm: lµ c¸ nh©n, c¬ quan, tæ chøc bÞ thiÖt h¹i do téi ph¹m g©y ra vµ cã ®¬n yªu cÇu båi th­êng thiÖt h¹i

b. QuyÒn

- §­a ra tµi liÖu, ®å vËt, yªu cÇu

- §­îc th«ng b¸o vÒ kÕt qu¶ ®iÒu tra

- §Ò nghÞ thay ®æi ng­êi tiÕn hµnh tè tông, ng­êi gi¸m ®Þnh, ng­êi phiªn dÞch

- §Ò nghÞ møc båi th­êng vµ c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o båi th­êng

- Tham gia phiªn toµ; tr×nh bµy ý kiÕn, tranh luËn t¹i phiªn toµ ®Ó b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh

- KhiÕu n¹i quyÕt ®Þnh, hµnh vi tè tông cña c¬ quan, ng­êi cã thÈm quyÒn tiÕn hµnh tè tông

- Kh¸ng c¸o b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n vÒ phÇn båi th­êng thiÖt h¹i

c. NghÜa vô: ph¶i cã mÆt theo giÊy triÖu tËp cña c¬ quan ®iÒu tra, ViÖn kiÓm s¸t, Toµ ¸n vµ tr×nh bµy trung trung thùc nh÷ng t×nh tiÕt liªn quan ®Õn viÖc ®ßi båi th­êng thiÖt h¹i

6. SO SÁNH KHÁI NIỆM: NGƯỜI BỊ HẠI VÀ NGUYÊN ĐƠN DÂN SỰ TRONG TÈ TÔNG HÌNH SỰ