PHẦN MỞ ĐẦU

1.Tính cấp thiết và lý do chọn đề tài

Trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay, báo chí nước ta đang ngày càng khởi sắc, tiếp tục khẳng định tầm quan trọng và cần thiết của mình trong đời sống văn hoá- xã hội. Sau hơn 20 năm đổi mới "hệ thống báo chí nước ta đã có bước phát triển quan trọng cả về loại hình, số lượng và chất lượng”, chứng tỏ sự lớn mạnh về mọi phương diện và đang có nhu cầu ngày càng vươn cao, vươn xa hơn nữa trong tương lai. Đây chính là điều kiện chủ quan quan trọng để triển khai, thành lập mô hình tập đoàn báo chí ở Việt Nam.

Trên thế giới, mô hình tập đoàn báo chí đã ra đời từ hơn 100 năm nay và đang ngày càng khẳng định sức mạnh và ưu thế của mình trong thời đại kinh tế toàn cầu, mở ra một hướng làm kinh tế mới cho ngành công nghiệp báo chí - truyền thông, một vấn đề hết sức quan trọng và cần thiết trong đời sống báo chí hiện đại.

Với những điều kiện khách quan và chủ quan, xu hướng hình thành tập đoàn báo chí Việt Nam là tất yếu, không thể tránh khỏi, đáp ứng nhu cầu của phương thức, phong cách làm báo hiện đại trong xu thế toàn cầu hoá.

Chủ trương hình thành các tập đoàn báo chí của Đảng, Nhà nước ta ra đời trong bối cảnh đó. Tuy nhiên, hình thành như thế nào, nội dung, cơ chế hoạt động và cơ cấu tổ chức ra sao thì còn là một câu hỏi khó và cần thời gian để nghiên cứu. Một trong những hướng tiếp cận đó là tìm tòi, học hỏi kinh nghiệm làm kinh tế truyền thông, cụ thể là quá trình hình thành và hoạt động của một số tập đoàn báo chí trên thế giới như Thứ trưởng Bộ Văn hoá - Thông tin Đỗ Quý Doãn đã chỉ ra: "Trên thế giới có nhiều tập đoàn báo chí. Mỗi mô hình có những ưu điểm, đặc trưng riêng của từng nước. Chúng ta nên lựa chọn, học tập để xây dựng một mô hình cho phù hợp. Đây là một vấn đề rất mới. Chúng ta phải vừa làm, vừa rút kinh nghiệm".

Đặc biệt, việc Việt Nam gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO) đã mở ra một đợt sóng toàn cầu hoá trên tất cả các lĩnh vực. Báo chí với tư cách là cơ quan ngôn luận của Đảng, Nhà nước, là diễn đàn của nhân dân cũng cần phải bắt kịp với xu thế của thời đại trong tình hình mới, đáp ứng nhu cầu của nền báo chí trong thời kì hội nhập, công nghiệp hoá,hiện đại hoá đất nước. Do đó, một nền báo chí tự sống và sống khoẻ, phát triển và phát triển lành mạnh, thoát ra khỏi “bầu vú sữa” bao cấp là một yêu cầu cấp thiết, hết sức cần kíp trong điều kiện hiện nay.

Với sự cần thiết và các lý do đó, chúng tôi chọn:Mô hình tập đoàn báo chí trên thế giới và vấn đề xây dựng tập đoàn báo chí ở Việt Nam hiện nay làm đề tài cho nghiên cứu khoa học này.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

Thực hiện nghiên cứu này, chúng tôi nhằm tìm hiểu mô hình kinh tế báo chí thông qua một số tập đoàn báo chí tiêu biểu trên thế giới. Từ đó, học hỏi, rút ra những kinh nghiệm cho thực tiễn báo chí Việt Nam trên con đường chuẩn bị xây dựng mô hình tập đoàn báo chí. Đây cũng là cơ hội để những sinh viên báo chí có thể tiếp cận với những vấn đề thực tế báo chí, nhằm bổ sung thêm kiến thức cần thiết phục vụ cho công việc sau này.

Từ những mục đích trên, chúng tôi tự đặt ra cho mình những nhiệm vụ cần phải thực hiện như sau:

- Tìm hiểu, nghiên cứu những con đường hình thành, phương thức hoạt động của một số tập đoàn báo chí tiêu biểu ở các nước tư bản chủ nghĩa, những nước có nền báo chí lâu đời và phát triển.

- Tìm hiểu thực trạng truyền thông Việt Nam, các cơ sở pháp lí,văn bản chính sách của Nhà Nước và một số cơ quan báo chí có xu hướng phát triển thành tập đoàn báo chí.

- Đưa ra những gợi mở, đề xuất ban đầu về tiêu chí,nguyên tắc cơ bản trong quá trình xây dựng các tập đoàn báo chí ở nước ta.

- Kiến nghị một số giải pháp ứng dụng vào việc xây dựng mô hình tập đoàn báo chí ở nước ta hiện nay.

3. Đối tượng nghiên cứu

Căn cứ vào tính chất của quá trình hình thành tập đoàn báo chí, chúng tôi chọn hai tập đoàn báo chí điển hình của Mỹ để khảo sát là Tập đoàn News Corp và Tập đoàn Gannett. Ngoài ra, để đảm bảo tính toàn diện, chúng tôi cũng sẽ khảo sát, đề cập tập đoàn báo chí của Singapore và Trung Quốc Tuy nhiên, do điều kiện hiểu biết cũng n hư thời gian còn nhiều hạn chế,chúng tôi chỉ nghiên cứu một số tập đoàn có mô hình tổ chức và phương thức hoạt động không giống nhau ở các châu lục khác nhau, đó là News Corporation,Gannet (Mỹ) ,Tập đoàn báo chí Singapore(SPH),Tập đoàn báo chí Văn Hối Tân Dân báo và Tập đoàn Quảng Châu (Trung Quốc).Các cơ quan báo chí trong nước được chọn để nghiên cứu gồm Báo Tiền Phong,Báo điện tử VietNamnet và Báo Tuổi trẻ.

4. Phương pháp nghiên cứu

Báo cáo khoa học này sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng,chính sách của Nhà nước về báo chí, truyền thông và một số phương pháp cụ thể như phương pháp thu thập, phân tích tài liệu, so sánh, mô tả, tổng hợp vấn đề, đề xuất một số kiến nghị giải pháp cho vấn đề

5. Cấu trúc của đề tài

Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục; báo cáo gồm 2 chương:

Chương I:Vài nét về mô hình tập đoàn báo chí trên thế giới

1.1.Giới thiệu về mô hình “Tập đoàn báo chí” trên thế giới:

1.1.1.Khái niệm

a. “Tập đoàn báo chí” là gì?

b. “Mô hình” được hiểu như thế nào?

c. Một số khái niệm liên quan: “Tập đoàn truyền thông”, “Tơ-rớt báo chí”, “Cơ quan báo chí ” là gì?

1.1.2.Sự hình thành mô hình Tập đoàn báo chí

1.1.3.Mô hình và quá trình phát triển của tập đoàn báo chí

1.1.4.Một số đặc điểm nổi bật của tập đoàn báo chí trên thế giới

1.2.Giới thiệu khái quát một số Tập đoàn báo chí tiêu biểu trên thế giới

1.2.1.Tập đoàn Gannet(Mỹ)

1.2.2.Tập đoàn News Corporation(Mỹ)

1.2.3.Tập đoàn báo chí Singapore(SPH)

1.2.4.Tập đoàn báo chí Quảng Châu(Trung Quốc)

1.2.5.Tập đoàn báo chí Văn Hối Tân Dân báo(Trung Quốc)

Tiểu kết chương1

Chương II.Vấn đề xây dựng mô hình tập đoàn báo chí ở Việt Nam hiện nay

2.1.Chủ trương của Đảng và Nhà nước ta về xây dựng Tập đoàn báo chí ở Việt Nam

2.2.Tình hình phát triển của báo chí-truyền thông nói chung

2.3.Thực trạng các cơ quan báo chí trong quá trình xây dựng tiến tới thành lập mô hình “Tập đoàn báo chí”

2.3.1.Vietnamnet

2.3.2.Tiền Phong

2.3.3.Tuổi trẻ

2.4.Thử đề xuất một số tiêu chí và giải pháp để xây dựng Tập đoàn báo chí ở nước ta.

2.4.1.Một số tiêu chí

2.4.2.Một số giải pháp

Tiểu kết chương II.